Dünya Otizm Farkındalık Günü; Birleşmiş Milletler üyesi ülkeler tarafından her yılın 2 Nisan günü, dünya genelindeki otizm spektrum bozukluğuna sahip insanlarla ilgili farkındalık oluşturmak amacıyla belirlenen özel bir gündür. Otizm Spektrum bozukluğu erken dönemde ortaya çıkan; sosyal iletişimde ve sosyal etkileşimde sınırlılık gösteren, toplumsal ilişki geliştirmede sorunlar yaşanmasına yol açabilen, basmakalıp ve yineleyici davranışların (stereotip hareketler) da görülebileceği nörogelişimsel bir bozukluktur. Otizmin nedeninin, yapılan çalışmalara göre genetik faktörlere bağlı olduğu düşünülmektedir fakat günümüzde otizmin nedeni halen tam olarak bilinememektedir.

Otizm vakalarının sayısı 1980’lerden beri oldukça fazla oranda artış göstermiştir. Bunun nedeninin kısmen tanı koyma yöntemlerindeki değişikliklere ve çevresel nedenlere bağlı olduğu düşünülmektedir.2022 yılı CDC verilerinde otizmin görülme sıklığı 44 çocuktan 1'e yükselmiştir. Kız çocuklarına oranla erkek çocuklarında görülme sıklığı yaklaşık dört kat daha fazladır.

Tanı kriteri olarak kullanılan DSM-IV’de Yaygın Gelişimsel Bozukluklar şemsiyesi altında beş farklı özel gereksinim alanı (Otistik Bozukluk, Asperger Sendromu, Rett Sendromu, Çocukluk Dezintegratif Bozukluğu ve Atipik Otizm) yer alırken, DSM-V’te Otizm Spektrum Bozukluğu başlığı ile tek bir özel gereksinim durumu yer almaktadır. Ayrıca DSM-IV’de otistik bozuklukların üç yaşından önce ortaya çıkması gerektiği vurgulanırken bu ibare DSM-V’te erken çocukluk dönemi olarak değiştirilmiştir.

ü 6. aydan itibaren başkalarına sıcak bir şekilde gülümsemiyorsa,

ü 9. aydan itibaren seslere, gülümsemelere ve yüz ifadelerine tepki vermiyorsa,

ü 12. aydan itibaren agulama ve parmakla bir nesne ya da kişiyi işaret ederek gösterme, “bay bay” yapma gibi jestleri yapmıyorsa,

ü 16.aydan itibaren tek bir sözcük söyleyemiyorsa,

ü 24. aydan itibaren iki sözcüklü basit cümleleri kuramıyorsa ve hangi ayda olursa olsun gelişimde gerileme gözlemlenmişse, (örneğin, daha önce söylediği bazı sözleri söylememeye ya da yaptığı davranışları yapmamaya başlamak)

Yukarıdaki erken belirtilerden herhangi birini gösteren çocukların zaman geçirmeden bir uzman tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir. Değerlendirme sonucunda Otizm Spektrum Bozukluğu tanısı almış bir çocuğun bir an önce bu alanda eğitim almış bir uzman tarafından eğitimine başlanması önemlidir. Günümüzde OSB’ye yönelik birçok alternatif terapi ve müdahale yöntemi bulunsa da, bunların çok azı bilimsel araştırmalarla desteklenmektedir. American Psychological Association (A.P.A) ‘a göre OSB; psikolojik değil, sinir sisteminin gelişimsel bozukluğudur. İlaç tedavisi ya da bilinen bir tedavisi bulunmamaktadır. Bugün için bildiğimiz en etkili yol erken yaşta çocuğun performans düzeyi ve ihtiyaçlarına göre yoğun bir şekilde eğitim almasıdır.

Unutmayalım ki OSB bir hastalık değil, FARKLILIKTIR.